Case 17: DSO: con đường e-IPO mới mẻ cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo

Hoàn cảnh: 

Doanh Nghiệp X là một công ty khởi nghiệp sáng tạo (startup) tiên phong trong lĩnh vực tài trợ chuỗi cung ứng trên nền tảng tài chính số tại thị trường Việt Nam, để thu hút và bổ sung nguồn vốn cho kế hoạch phát triển kinh doanh, công ty đang lên kế hoạch huy động vốn từ các nguồn vốn dồi dào, giá rẻ trên thị trường quốc tế.

Vấn đề:

Tại thời điểm hiện tại việc chấp nhận huy động vốn dưới các hình thức như đầu tư tư nhân (private equity) hoặc góp vốn đầu tư mạo hiểm (venture capital) là không phù hợp với chiến lược và định hướng phát triển lâu dài của doanh nghiệp X vì các lý do như thời gian đầu tư, chu kỳ thoái vốn để thu lợi nhuận ngắn (khoảng từ 3 đến 7 năm), nhà đầu tư yêu cầu mức lợi nhuận cao, vì vậy họ có thể gây áp lực và chi phối trước các quyết định điều hành của doanh nghiệp.

Đối với hình thức huy động vốn phát hành cổ phiếu công khai lần đầu (IPO) tại thị trường Việt Nam: phải có mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên theo giá trị sổ sách; hoạt động kinh doanh có lãi 02 năm liên tục liền trước năm thực hiện IPO, đồng thời không có lỗ lũy kế ... Tại thị trường Singapore: Lợi nhuận trước thuế hợp nhất tối thiểu 30 triệu đô la Singapore cho năm tài chính gần nhất với lịch sử hoạt động ít nhất 3 năm; có khả năng sinh lời trong năm tài chính gần nhất và có giá trị vốn hóa thị trường không dưới 150 triệu đô la Singapore tính theo giá phát hành và vốn cổ phần sau khi phát hành với lịch sử hoạt động ít nhất 3 năm; hoặc doanh thu hoạt động trong năm tài chính hoàn thành gần nhất và giá trị vốn hóa thị trường không dưới 300 triệu đô la Singapore dựa trên giá phát hành và vốn cổ phần sau khi phát hành. Các quỹ đầu tư bất động sản và quỹ ủy thác kinh doanh đã đáp ứng kiểm tra giá trị vốn hóa thị trường 300 triệu đô la Singapore nhưng không có thông tin tài chính lịch sử có thể áp dụng theo quy tắc này nếu họ có thể chứng minh rằng họ sẽ tạo ra doanh thu hoạt động ngay sau khi niêm yết. Hình thức này cũng không phù hợp vì doanh nghiệp X chưa đáp ứng được các điều kiện tối thiểu nêu trên.

Giải pháp:

Để giải quyết các vấn đề bất cập hiện tại, qua tìm hiểu Doanh Nghiệp X đã tìm đến VietCham để tham vấn và được giới thiệu hình thức huy động vốn là phát hành chứng khoán kỹ thuật số DSO (Digital Securities Offerings) / STO (Security Token Offerings) tại Singapore - đây là con đường e-IPO mới mẻ cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo vì khác với IPO, DSO hoàn toàn không có các điều kiện ràng buộc ban đầu về lợi nhuận, giá trị vốn hóa tối thiểu. Doanh Nghiệp X quyết định thành lập công ty Offshore Y tại đây, để thực hiện công tác chuẩn bị hồ sơ, thẩm định, phát hành và niêm yết token dưới hình thức DSO/STO.

Đôi nét về hình thức huy động vốn DSO/STO: đây là hình thức huy động vốn thông qua việc bán token cho các nhà đầu tư. Hình thức này phần nào đó giống với ICO (Initial Coin Offering) nhưng có điểm khác biệt ở chỗ, với ICO hay IEO, các coin/token không đại diện cho tài sản hay cổ phiếu (hữu hình) nào của dự án. Còn với DSO/STO, các token là security tokens (hay các token chứng khoán) nó có thể đại diện cho cổ phiếu (stocks), trái phiếu (bond), tiền gửi (funds), bất động sản (real estate),.. của dự án, công ty đó. Dựa trên lượng security token nắm giữ, các nhà đầu tư sẽ nhận được dividends (cổ tức), lợi nhuận (từ hoạt động kinh doanh của công ty), cổ phần, hoặc bất kỳ hoạt động nào sinh ra lợi nhuận của công ty, dự án. Do vậy DSO/STO phần nào đó giống với IPO truyền thống, nhưng các token được phát hành trên nền tảng blockchain, nên nó cũng mang những ưu điểm của blockchain & smart contract, tạo nên lợi thế hơn so với cả ICO và IPO.

Bài học: hình thức huy động vốn DSO/STO sẽ phù hợp với các công ty, doanh nghiệp đã đi vào hoạt động và có doanh thu, tức là doanh nghiệp, công ty đó là thực, hoạt động thực. Cũng vì đặc điểm này mà DSO/STO được coi là lợi thế hơn hẳn so ICO vốn được cho là rất nhiều dự án lừa đảo (scam) ...